Vefatının 27. Yıldönümünde Özal’ ı Rahmet ve Saygı ile Anıyorum.
Dünyayı kasıp kavuran ve tüm dünya ülkeleri ve insanlığa üçüncü dünya savaşı açan Korona vebası salgını dolayısı ile evlerdeyiz. 2020 Türkiye’de 30 büyükşehir ve Zonguldak’ta sokağa çıkma yasağı var evlerdeyiz. Evde boş oturma yerine Korona bizde savaş açarak hatıralarımızı yazarak Koronalı günleri çok iyi değerlendiriyoruz.
Bu salgın ve veba bir gün sona erecek güzel günler yakında gelecek. Gelecek güzel günlerde Korona vebasına şunu diyelim sen bizi eve soktun bize savaş açtın biz o günlerde çok güzel şeyler yaptık. Ailemizle güzel vakitler geçirdik, okuduk, düşündük hatıralarımızı yazarak geleceğe bilgi ve belge bıraktık diyelim.
Özallı Yılların Canlı Şahidi Gazeteci Olmak
Rahmetli Özal tarafından kurulan Anavatan Partisinin tüm kuruluş sürecini yakından takip ettim.
Anap Gebze teşkilatını açılışında Gebze’ye geldiği o günü hiç unutmuyorum. Hocaoğlu işhanında ilçe binasını açtıktan sonra yaptığı birleştirici konuşma ve benim kendisine sorduğum sizin rakipleriniz Necdet Calp ve Turgut Sunalp sizi işçi düşmanı ilan etti, işçilerin yoğun olduğu Gebze’de işçilere hangi mesajı vereceksiniz diye sorduğumda gülerek genç gazeteci, ben, Gebze Akkardansa fabrikasında işçilerle yıllarca birlikte çalışıp birlikte yemek yedim, işçilerin sorununu çok iyi bilirim Calp ve Sunalp hiç işçilerle yemek yemiş midir onlara sor demişti.
Özalla birçok kez görüşen söyleşi yapan 1990 yılında Ankara’da Devlet Konukevinde GAP projesi araştırma yazım dolayısı ile 30 yıl önce Anadolu basını birincilik ödülü almam Amerika’da ameliyat olup Türkiye’ye geldiğinde Ankara Esenboğa havalimanın da Özal’ı karşılayan gazeteciler arasında yer aldım. Ölüm haberini aldığımda yaşadığım üzüntüyü dün gibi hatırlıyorum.
1993 yılında İstanbul’daki Özal’ın tarihi cenaze törenine bizzat katılıp toprağa veriliş anını yakından takip eden gazeteci ve belgeselci olarak Özal ile ilgili anılarımın kısa bir bölümünü sizlerle paylaşmak istiyorum.
Darbe Lideri Evren’e Rağmen Kazandı
Türk siyasi tarihinde bir çok ilke imza atan yıllarca bir birleri ile mücadele eden dört siyasi eğilimi birleştiren en önemlisi 1980 darbesinin güçlü lideri Evren’e rağmen seçimi kazanan Evren’e bile elense çekerek ikna edip hükümeti kurma görevi alan 4 yıl boyunca Türkiye Cumhuriyeti'nde Cumhurbaşkanlığı görevini yapan 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, 17 Nisan vefat yıl dönümünde rahmet minnet ve Şükran’la anıyoruz.
Bundan 27 yıl önce Türk siyasi tarihine adını yazdıran siyaset ve devlet adamı olarak silinmez izler bırakan Turgut Özal ile ilgili bilgilerimizi tazeleyelim.
TURGUT ÖZAL KİMDİR?
Halil Turgut Özal, 13 Ekim 1927 tarihinde Malatya'da dünyaya geldi. Çocukluğunda pilot olmak isteyen Turgut Özal, Silifke'ye taşındıktan sonra eşeğin üzerinden düştü ve kolundan sakatlandı. Bu sakatlanma sonrasında bir kolu kısa kaldı ve böylece pilot olma isteği de zorunlu olarak bitmiş oldu.
Ailesinin Bilecik'in Söğüt ilçesine taşınmasıyla ilköğrenim hayatına Söğüt'te başlayan Turgut Özal, banka memuru olan babasının görevi nedeniyle sık sık il değiştirdi. Ortaokulu Mardin'de bitiren Özal, Mardin'de o dönemlerde lise olmaması nedeniyle Konya Lisesi'nde liseye başladı. Son olarak Kayseri Lisesi'nde eğitimini tamamlayan Özal, İstanbul Teknik Üniversitesi'nde Elektrik Mühendisliği'ni burslu olarak okudu ve 1950 yılında mezun oldu. Mühendislik yapmaya başladı ve kısa bir süre sonra ailesinin isteğiyle evlendiği Ayhan İnal ile 1952 yılında kısa süreli bir birliktelik yaşadı.
Evlendikten sonra Amerika'da Teksas Teknoloji Üniversitesi'ne ihtisas yapmaya giderek burada ekonomi branşında eğitim aldı. ABD'den dönen Turgut Özal, Türkiye'de elektrifikasyon üzerine projelerde çalıştı.
1958 yılında Planlama Komisyonu'nda sekreterya görevini yaptıktan sonra 1959 yılında Ankara Ordonat Okulunda yedek subay oldu. Dönemin Devlet Su İşleri Genel Müdürü Süleyman Demirel’de, 27 Mayıs Darbesi'nden hemen sonra askere alındı.
Askerliği sonrasında Devlet Planlama Teşkilatının kuruluşunda çalıştı. 1965 seçimlerinden sonra Süleyman Demirel'in danışmanı olarak görev yaptı. 1967 yılında DPT Müsteşarı oldu. 1971 yılından 1973 yılında kadar Dünya Bankası Sanayi Dairesi'nde danışman olarak çalıştı.
1977 genel seçimlerinde Millî Selamet Partisi'nden İzmir milletvekili adayı oldu; ancak seçilemedi. 43. Hükümet döneminde Başbakanlık Müsteşarlığı ile DPT Müsteşar Vekilliği görevlerine getirildi. 24 Ocak Kararları'nı hazırladı. 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra, bu politikaları devam ettirmek amacıyla Bülend Ulusu Hükümeti'nde ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcılığı görevine getirildi. Bu göreve getirildikten 22 ay sonra, 14 Temmuz 1982 yılında istifa etti.
Turgut Özal, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin hem DPT Müsteşarlığı hem de Başbakanlık Müsteşarlığı yapmış tek Başbakanı ve Cumhurbaşkanıdır.
20 Mayıs 1983 tarihinde Anavatan Partisi'ni kurdu. 1983 Türkiye genel seçimlerinde tarihindeki seçimlerde 400 kişiden oluşan parlamentoda 211 milletvekili çıkararak tek başına iktidar ve 45. Hükümet'in Başbakanı oldu. 1984 yerel seçimlerinden de başarıyla çıktı. 13 Nisan 1985 tarihinde yapılan ilk kongrede tekrar genel başkanlığa seçildi.
1987 yılında yapılan genel seçimlerde de 292 milletvekili çıkartarak tekrar çoğunluğu sağladı ve 46. Hükümet'in başbakanı oldu. İktidarda bulunduğu 1983-1991 döneminde Türkiye ekonomisi ortalama yıllık yüzde 5,2 oranında büyüdü. Polis Vazife ve Selahiyetleri Kanunu'nu değiştirerek Emniyet İstihbarat Daire Başkanlığını kurdu.
Suikast girişimi
18 Haziran 1988 Cumartesi günü Ankara Atatürk Spor Salonu'nda Anavatan Partisi'nin 2. Olağan Kongresi'nin düzenlendiği sırada Kartal Demirağ isimli saldırgan tarafından düzenlenen suikasttan yaralı olarak kurtuldu. Foto muhabirleri ve televizyon kameraları için hazırlanmış olan platformun önünden ve Özal'a 12 metre öteden saat 12.15'te iki el ateş eden Demirağ, Turgut Özal'ı sağ elinden yaraladı. Saldırı sonrası etrafa rastgele ateş açan korumalar ise 18 kişinin yaralanmasına sebep oldu. Yaralananlar arasında Bakan İmren Aykut da vardır. Önce ölüm cezasına çarptırılan, ardından cezası 20 yıla indirilen Kartal Demirağ'ı cumhurbaşkanlığı döneminde affetti.
Cumhurbaşkanlığı
1989'daki cumhurbaşkanlığı seçiminde aday oldu. Sosyal Demokrat Halkçı Parti ve Doğru Yol Partisi meclise girmeyerek seçimi boykot etti. İlk turda Turgut Özal 247, ANAP Burdur Milletvekili Fethi Çelikbaş 18 oy aldı. 17 oy boş çıkarken 3 oy geçersiz sayıldı. İkinci turunda 284 milletvekilinin katıldığı oylamada adaylardan Başbakan Turgut Özal 256 oy alırken, Çelikbaş 17 oy aldı. 2 oy geçersiz sayılırken 9 oy boş çıktı. 31 Ekim 1989 tarihinde gene muhalefetin katılmadığı 3. tur oylamasında Turgut Özal 263 oy alarak Türkiye Cumhuriyeti'nin 8. Cumhurbaşkanı oldu. 9 Kasım 1989 tarihinde resmi olarak görevine başladı.
Vefatı
Turgut Özal, 17 Nisan 1993 tarihinde 5 ülkeyi kapsayan 12 günlük Türkistan gezisinden sonra vefat etti. Cenazesine Türkiye'nin dört bir yanından yüzbinlerce kişi akın etti. Tören televizyonlardan canlı yayınlandı, ülkede 3 günlük yas ilan edildi. Dönemin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı, Turgut Özal ile de yakın dost olan George H. W. Bush beklentilerin aksine cenaze törenine katılmadı. "Öldükten sonra beni İstanbul’a defnedin, kıyamete kadar Fatih Sultan Mehmed'in manevi ruhaniyeti altında bulunmak istiyorum." şeklindeki vasiyetine uyularak kendisi tarafından yaptırılan eski başbakan Adnan Menderes'in anıt mezarının bulunduğu Topkapı'da, Vatan Caddesi üzerinde kendisi adına hazırlanan anıt mezara defnedildi.