Geçtiğimiz hafta İstanbul’un barajlarında genel doluluk oranının %21 seviyesine düştüğünden bahsetmiştim. Susuzluk kırmızı alarm noktasına geldi, barajlarımız boşalıyor, kuraklık kapıya dayandı. Kış mevsimindeyiz ve beklenen yağışlar bir türlü gelmiyor.
Ne yapmamız gerekiyor DSİ ve İSKİ durumun farkında gerekli tedbirleri alıyoruz açıklaması yapıyor. Ancak daha yakın zamanda İstanbul’un 40 yıl soru sorunu olmayacak denmişti böyle giderse 3-4 seneye kalmaz barajlar kuruyacak. Suyu tasarruflu kullanma noktasında biz vatandaşlar üzerimize düşeni yapmalıyız.
Bu konuda farkındalık oluşturmak gerekiyor. Kamu spotları, kısa filmler faydalı oluyor ancak topluma örnek rol model insanların ön plana çıkması gerekiyor. Onların suyu tasarruflu kullanması ve bunu toplumun geneline göstermesi etkili olacaktır.
İstanbul’un barajlarında ciddi çatlaklar oluşmuş durumda. İSKİ bu konuda bir bakım onarım çalışması başlattığını açıkladı. Sınırlı su kaynaklarımızı iyi kullanmamız gerekiyor. Bu bağlamda; risk analizleri muhakkak yapılıyordur. Ben ilgililere ISO standartlarında Varlık Yönetimi Sistemini öneriyorum. Varlıkları tasarruflu kullanıp, riskleri en aza indirerek, sürekli iyileştirme anlayışında en yüksek verim almaya yönelten bir yönetim sistemi standardı.
Asset Management ( Varlık Yönetimi )
Geçmiş dönemde İGDAŞ’ta Genel Müdür Yardımcılığı yapmış. Şuanda İTÜ Vakfı Genel Sekreterliği görevinde bulunan Dr. Veysel Türkel hocamızla birlikte 2018 yılının Eylülündeİskoçya’da ScottishWater kurumunu ziyaret etmiştik.
Veysel bey uzun yıllar İGDAŞ’ta saha mühendisliği, Teknik Müdür ve Genel Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulunmuş. ISO 55001 Varlık Yönetimi Sistemi çalışmalarını İGDAŞ’ta başlatarak kurumunun bu günlere gelmesinde önemli katkıları olmuş bir isim.
Kendisiyle gerçekleştirdiğimiz bu ziyarette ScottishWater yöneticileri kurum faaliyetleri hakkında bizi bilgilendirdikten sonra Asset Management ( Varlık Yönetimi ) uygulamalarını anlattılar. 2009 yılında başladıkları bu yönetim sistemi uygulamasından sonra fiziksel varlıklarında meydana gelen sürekli iyileşme, elde edilen tasarruf ve müşteri memnuniyetindeki artış bizi oldukça etkilemişti.
1996 yılından günümüze İskoçya’da hizmet veren kurum 12 Belediye’ye su hizmeti sağlıyor.ScottishWater1996 yılında NSWA,WSWA,ESWA olmak üzere 3 ayrı şirket kurarak bölgesel hizmet vermeye başlamış.
2002 yılında kamu kuruluşu sıfatıyla tüm İskoçya nüfusuna hizmet vermeye başlamış. 1 milyar sterlin gelire sahip ScottishWater Britanya adasının 4. büyük kuruluşu olarak 5 milyon ( 1/3) nüfusun su ihtiyacını karşılıyor.
ScottishWater,Asset Management ( ISO 55001 Varlık Yönetimi Sistemi ) belgesine sahip bir kuruluş. 2009 yılında Gap analizi ile başlayan ISO 55001 serüveninde 2014 yılında BSİ tarafından sertifikalandırılmış. İskoçya’ya günde 1.3 milyon litre içme suyu sağlıyorlar. 840 milyon litre atık suyu ise bertaraf ediyorlar.
Yönettikleri varlıklar arasında 46 bin km su hattı, 50 bin km atık su hattı, 280 su arıtma tesisi ve 1800 atık su arıtma tesisi bulunuyor. 2002- 2010 yılları arasında OPEX maliyetlerinde %40 azalma meydana gelmiş. Satış, yönetim ve Ar-Ge üretmek amacıyla işletmenizi çalıştırmak için gereken günlük maliyetlerin hepsi OPEX olarak kabul ediliyor.
2002 yılında %63 olan müşteri memnuniyeti 2010 senesinde 89.9 seviyesine yükselmiş. ScottishWater 2009 yılından buyana ISO 55001 Varlık Yönetimi Sistemini uygulayarak varlıklarını doğru yönetiyor. Varlık yaşam döngüsü içerisinde optimum fayda elde ediyor.
İskoçya’nın enerji kuruluşu olan ScottishPower’da ISO 55001 Varlık Yönetimi Sistemi belgeli. ScottishPower bu yönetim sistemini uygulamaya başladıktan sonra yatırım maliyetlerinde % 10 düşüş sağlanmış. Operasyon ve bakım onarım maliyetlerinde % 20 düşüş meydana gelmiş. Zorunlu kesintilerde % 25 düşüş olmuş. Tesis müsaitliğinde % 25 artış gerçekleşmiş.
Yukarıda bahsettiğim üzere Dr. Veysel Türkel hocamızın geçmişte görev yaptığı İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki İGDAŞ ISO 55001 Varlık Yönetimi sistemi belgesine sahip bir kuruluşumuz. İstanbul’un doğalgaz dağıtım şirketi İGDAŞ sertifikalandırılmış bir Varlık Yönetimi Sistemi ile risklerini minimize etmiş. Bu bağlamda; İGDAŞ sigorta şirketine ödediği primlerde ciddi indirim almış.
Etkin paydaş yönetimi ile üçüncü taraf şahıs ve şirketlerin kazılarda boru hatlarına verilen hasarlarının azaltılması sonucu sera etkisi oluşturan atmosfere atılan metan miktarı azalmış. Gaz kesintilerinin azalması sonucu müşteri memnuniyeti artmış.
ISO 55001 Varlık Yönetimi Sistemi standardı kapsamında gerçekleştirilen riskleri minimize etme uygulaması ile birçok faaliyetteki risk seviyesi düşmüş. 2008 yılındaki kazı hasarları 8 adet/100 km’den 2015 yılında 2 adet/100 km’ye düşmüş.
İstanbul’da son 4 yılda yeterli yağış olmadı. Sadece İstanbul değil ülkemizin diğer bölgelerinde de yeterli yağış olmuyor. Kuraklık tehlikesiyle karşı karşıyayız, barajlarımızdaki su miktarı her geçen gün azalıyor. Barajlarda oluşan çatlaklar ve bunun gibi fiziksel varlıklarda oluşabilecek hasarların risk analizleri ISO standartlarında bir yönetim sistemi kapsamında yapılması geleceğimiz açısından faydalı olacaktır.