İsmail KAHRAMAN

Belgeselci - Gazeteci

belgeselciismail@gmail.com

Atatürk’ün Gebze ve Hereke Ziyareti Filmi

Tarihi filmler ve fotoğraflar, tarihi geçmişimize ışık tutan en önemli belgedir. Tarih araştırmacılığı yapan ve arşiv toplayan değerli arkadaşım Özgür Sanal, Gebze ve Hereke tarihine ışık tutan tarihi bir filmi paylaştı.

1933 tarihinde çekilen filmde, Atatürk’ün Gebze İstasyon ve Hereke Tren İstasyonu'ndaki görüntüleri yayınladı. Özgür Sanal'a teşekkür ediyor, tarihi filmle ilgili bilgi notunu sizlerle paylaşıyorum.

Atatürk’ün, Gebze ve Hereke'de Çekilen Tarihi Filmi

https://www.facebook.com/1579391170/posts/10216401495021497/?d=n

Tarih 17 Ocak 1923. Atatürk, Gebze'ye geliyor. İstasyonda karşılanışı filme alınmış. Filmde  görünenler; Kazım Karabekir, Sakallı Nurettin Paşa, Gazeteci Naşit Uluğ, Yazar Halide Edip Adıvar ve eşi Adnan Adıvar, Gazeteci Mecdi Sadrettin, Topçu Komutanı Galip Paşa, Yaver Cevat Abbas Gürses. İstasyonda Atatürk'ü karşılayan ilk kişi Halide Edip Adıvar. Halide Hanım, başörtüsü altına uzun kürk manto giymiş. Paşa, trenden inince bir süre onunla konuşuyor. Bu sırada bir yazılı pusula  geliyor. Paşa, pusulayı okuyor. Paşanın çatallı öksürüğü dikkat çekiyor. Sanırım soğuk algınlığı var. Paşa, burada çok neşeli gülüyor.

Filmin ikinci bölümünde Atatürk, 18 Ocak 1923 tarihinde Hereke'ye geliyor. Yanında 1. Ordu Komutanı Sakallı Nurettin Paşa var. İstasyon çıkışı, halk temenna yaparak Atatürk'ü selamlıyor. Film jenerik yazıları, Flemenkçe. Film kaynağı Hollanda arşivi. Sakallı Nurettin Paşa, çok önemli bir kahraman. Kısa biyografisi, linktedir merak edenler okuyabilir.

http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=698

***

Kurtuluş Savaşı Kocaeli Komutanlarından Nurettin Paşa Kimdir?

Nurettin Paşa veya Sakallı Nurettin Paşa, 1873 yılında Bursa'da doğdu. Kurtuluş Savaşı'nı gerçekleştiren kadro içinde sakallı tek kişi olduğundan bu lakapla anılagelmiştir.

Müşir (Mareşal) İbrahim Paşa'nın oğludur. 1893'te Harbiye'yi bitirmiştir. 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'na gönüllü olarak katılmıştır. Daha sonra, Balkan Savaşı'nda 9. Piyade Alayı komutanlığı yapmıştır. I. Dünya Savaşı'nda Irak Cephesinde bulunmuştur.

29 Ocak 1915'te vekaleten atandığı İzmir ve Aydın valiliklerinin yanı sıra 17. ve 25. Kolordu komutanlıklarını da yürütmüştür. Vali Vekilliği sırasında İzmir'in Sevr Antlaşması uyarınca Yunanlılara verilmesine karşı çıkan “İzmir Müdafai Hukuki Osmaniye” cemiyetini desteklemiş, işgal devletlerinin taleplerini sert bir şekilde reddetmiştir. Nurettin Paşa'nın işgali kabul etmeyeceği, direneceği, hatta mani olacağı anlaşıldığı için İstanbul'daki Mütareke dönemi hükümeti tarafından, 15 Mayıs 1919'da gerçekleşen Yunan çıkartmasından kısa bir süre önce (22 Mart 1919) buradaki valilik görevinden alınmıştır.

TBMM'nin kurulmasıyla, önceleri çabalarını Ankara ve İstanbul hükümetleri arasında uzlaşma sağlamak üzerinde yoğunlaştıran Sakallı Nurettin Paşa, 1920'de Kurtuluş Savaşı'na katılmak üzere Anadolu'ya geçmiş ve Yunan cephesinin güneyinde, Konya dolaylarına komutan olarak atanmıştır.

1920 yılının sonlarına doğru Pontus Rum çetelerine karşı Amasya'da kurulan Merkez Ordusu Komutanlığı'na atanmış, uygulamalarındaki keyfi davranışlar sebebiyle daha sonra bu görevden alınmıştır. 1922'de Ali İhsan Sabis Paşa'nın görevden alınması sonrasında 1. Ordu Komutanlığı'na atanmıştır.

Bu görevinde Büyük Taarruz'a katılmış, İzmir'e Mustafa Kemal ile birlikte girmiştir. Zaferden sonra korgeneralliğe yükselen Nurettin Paşa Mudanya Mütarekesi'nin ardından 1. Ordu ile İzmit'te konuşlandırılmıştır.

Lozan Anlaşması imzalandıktan sonra, 1. Ordu'nun lağvedilmesi üzerine 1924'de Yüksek Askerî Şura üyeliğine atandıysa da, TBMM 2. Dönem içindeki bir ara seçimde Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası listesinden Bursa milletvekili seçilmesiyle üyelikten çekilmiştir.

1925'te askerlikten istifa etmiş, 18 Şubat 1932 tarihinde İstanbul'da vefat etmiştir.

Katıldığı Savaşlar:

1897 Osmanlı-Yunan Savaşı

Balkan Savaşları

I. Dünya Savaşı

Kurtuluş Savaşı