Oğuz ÇETİNOĞLU

Ekonomist, Araştırmacı-Yazar

ocetinoglu1@gmail.com

Süyün-Bike’yi Bilir misiniz?

BİRİNCİ BÖLÜM

Nogay Beyi Yusuf Mirza’nın kızıdır. Çok akıllı, güzel ve alımlı bir bayandı. 1532 yılında, 15 yaşında iken Kazan Hanı Can Ali ile evlendi. Kazan'a geldiğinde Kazanlılar tarafından da çok beğenildi ve sevildi. Fakat Can Ali Han, Kazan Hanlığı için değil, Moskova Büyük Knezi olarak 1505-1533 yılları arasında hüküm süren 3. Vasili için çalıştığından nefretle anılıyordu. 1535 yılında Kazan'da Can Ali Han’a karşı isyan başladı. İsyan sırasında Can Ali öldürülünce Süyün Bike, 17 yaşında dul kaldı.

Kazanlılar Can Ali Han’dan sonra, 24 yaşındaki Safâ Giray’ı ikinci defa Han seçtiler. Safâ Giray Han Süyün-Bike’yi kendisine eş olarak aldı. Safâ Giray Han, vatansever bir insandı. Halkı O’nu çok seviyordu. Süyün-Bike de sevdi. Safâ Giray; 1535, 1537, 1540, 1545 ve 1547 yıllarında Ruslarla savaştı. Çoğunda galip gelmesine rağmen, Rus belâsını defedemedi. 1549 yılında vefat etti. Süyün-Bike ikinci defa dul kaldı. Safa Giray’dan olan oğlu Ötemiş Giray iki yaşındaydı. Kazan halkı, Ötemiş Giray’ı Han seçti. Yaşı küçük olduğu için ülkeyi Süyün-Bike yönetiyordu. 

1549 yılına gelindiğinde Rusya’da Kinezlikler birleşmiş, ‘Çar’ idâresi başlamıştı. Tahtta, ‘Korkunç’ lakabı ile anılan 4. İvan vardı. Ruslar tekrar Kazan’a saldırdılar. Süyün-Bike’nin babası Yusuf Bey, İvan’a haber göndererek Kazan Hanlığı’nın yönetimine kendisinin geleceğini, onun için şehri yakıp yıkmamasını diledi. Böylece zaman kazandı. Kazandığı zaman içerisinde ordu kurup Moskova üzerine yürüdü ise de yenildi.

1551 yılında Süyün-Bike, Ruslarla baş edemeyeceğini anlayınca, İvan'a elçi gönderip barış anlaşması imzalamak istediğini bildirdi. Bu istek gerçekleşmeyince Kazanlılar Süyün-Bike’nin ülkeyi kurtaramayacağını düşündüler. Koşçak adında bir Müslüman Türk, yanındaki yiğitlerle birlikte Ruslara karşı mücâdele ettiyse de, Ruslar O’nu önce esir aldılar, sonra da şehit ettiler.

DEVAM EDECEK