Pek çok ülkede gelişmişlik düzeyi genel olarak gayri safi milli hasıla üzerinden hesaplanır ve örneklendirilir. Ancak GSMH ülkenin kalkınmışlığı ve gelişmişliği için tek gösterge değildir. Bu göstergeyi kullanmayan Bhutan’da “Gayri Safi Milli Mutluluk” gibi farklı bir ölçek kullanıyor.
Bhutan Krallığı, Güney Asya'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu Himalayalarda bulunan ülkenin batısında ve güneyinde Hindistan, kuzeyinde ise Çin'in Tibet bölgesi yer alır. Bhutan 754.000'in üzerinde nüfusa sahiptir.
2019 Dünya mutluluk raporunda Finlandiya 1. ci sırada, Güney Sudan, 156. cı sırada (en son sıra), Türkiye 79.cu sırada, Bhutan 95.ci sırada yer alıyordu
2020 Dünya Mutluluk Raporu’nda 153 ülkenin bulunduğu listede 93. sırada olan Türkiye, 2021 raporunda ise 149 ülke arasında 104. sırada yer alıyor.
İnsanların temel ihtiyaçlarını karşılayamaması veya insani haklarından mahrum bırakılması, aklımıza GSMH’nin ülkede yaşayan insanlara adaletsiz dağıtıldığını ve kaynağın yalnızca belli bir kesime aktarıldığını getiriyor. Bu yüzden gelir dağılımına da bakmamız gerekir. GSMH mutluluğu ölçemiyor. Yaşayanlarının mutsuz olduğu bir ülke ne kadar gelişmiş olabilir?
Bhutan’da gelişmişliğin göstergesi olarak gösterilen modern toplumsal ve siyasal kurumlar dünyanın geri kalanıyla kıyaslandığında çok az. Çünkü Bhutan’da gelişmişliğin farklı kriterleri var. Bhutan, ülkelerinin kalkınmışlığını belirlerken GSMH değil Gayri Safi Milli Mutluluk (GSMM) değerine bakıyor. GSMM’nin değişkenleri ise; adil sosyal gelişim, kültürel koruma, çevrenin korunması ve iyi yönetimin geliştirilmesi. Bhutan, gelecek hedeflerini belirlerken halkın büyük bir kesimini bu sürece katmış. Yasalar kabinenin onayından geçmeden önce halkın oluşturduğu komisyondan (Gayri safi milli mutluluk komisyonu) geçiyor. Anayasaları tamamen insanların mutluluğu üzerinedir.
Toplumsal refah ve sürdürülebilir büyüme için Bhutan örneğindeki gibi milli mutluluk değişkenlerine önem verilmelidir. Dünyadan mutlu kent örnekleri büyük oranda ekonomik göstergeler dışında yukarıda saydığımız değişkenleri de gerçekleştirebilen ülkelerde mümkün olabiliyor. Hatta ekonomik göstergelerden çok diğer göstergeleri iyileştirebilenler, yani insani gelişmişlik düzeylerini yukarı çekebilenler mutluluğa daha çok yaklaşıyor.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 12 Temmuz 2012’de her yılın 20 Mart gününü, ‘Uluslararası Mutluluk Günü’ olarak kabul etti. Türkiye’nin 2021 raporunda 149 ülke arasında 104. sırada yer alması çok düşündürücüdür. Bu sıra Türkiye’ye yakışmıyor. Bu konuya gereken ilgiyi göstermeli ve her alanda farkındalığımızı artırmalıyız. Özellikle Üniversitelerimiz mutluluk alanında çalışmalarını artırmalı ve özellikle 20 Mart gününde sempozyumlar, paneller ve konferanslar düzenleyerek halkın mutluluğunun artmasına katkı sunmalıdırlar.
1982 Anayasasının 5. ci maddesine göre "Devletin temel amaç ve görevleri, Türk milletinin bağımsızlığını ve bütünlüğünü, ülkenin bölünmezliğini, Cumhuriyeti ve demokrasiyi korumak, kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak; kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın maddî ve manevî varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmaktır. "
Evet bu Anayasa emri sözde kalmamalıdır.