Abdullah KÖKTÜRK

Eğitimci - Siyasetçi

Yöresel Tatlımız; Üre (Darı)

Bölgesel yemek kültürümüzde, unutulmaya yüz turmuş bir tatlımızdır; ÜRE.

Aynı zamanda da bu tatlımız; bayramlarda, düğünlerde ve önemli günlerde olmazsa olmazımızdır.

Hala bugün bile köylerimizde ve köyden şehre gön eden ailelerimizde azda olsa Üre yapılmaktadır.

Araştırdığımızda, çok sağlıklı bir ürün olan Darı; Darı bitkisinden elde edilir.

Önceleri çok ekilen Darı’nın, tekrar ekimini çoğaltmalı ve ondan elde edilen Üre gibi yiyeceklerimize dönmek için, elimizden gelen gayreti göstermeliyiz.

Darı sadece üre yapımında, ekmek yapımında, ekmeğin katkı maddesi olarak kullanılmıyor. Boza içeceğinin de ana maddesidir. Çok lüks olsa da hayvan yemi, özellikle de kuş yemi olarak kullanılan bir tahıl ürünüdür.

Bu ürünümüz magnezyum yönünden çok zengindir. Bu yüzden doyurucu ve besleyicidir. Aynı zamanda protein, bakır ve fosfor yönünden de oldukça zengindir. Bu özelliklerinden dolayıdır ki; çocuklarda astım hastalığı tedavisinde de olumlu etkisi vardır. Darı bitkisi ve ondan elde edilen ürünlerinin kalp hastalıklarına ve birçok kanser hastalığı riskine karşı azaltıcı faydaları tıbben kabul görmüş, hatta sindirim sisteminin sağlıklı çalışması ve yorgunluğu azaltıcı yönüyle de doktorlar tarafından tavsiye edilmiştir.

Bu kadar önemli bir tahıl ürünü olan Darı, ilimizde; özellikle Kandıra, İzmit, Derince ve Körfez ilçeleri başta olmak üzere diğer ilçelerimizde de rahatlıkla tarımı yapılacak şartlara haizdir. İklim ve toprak olarak Kocaeli ilimiz, darı ekimine çok elverişlidir. Geçmişte de darı ekimi tecrübesini yaşamış bir bölgedeyiz.

Yurdumuzda da Karadeniz, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu, Akdeniz, Marmara ve Ege bölgelerinin darı ekimi ve hasadı için çok elverişli olduğunu bildiğimiz gibi, ülkemizin bazı bölgelerinde yoğun bir şekilde ekimi de yapılmaktadır.

Çok ilginçtir ve bilmediğimiz bir sıralamada yerini alır; DARI…

Dünyada buğday ve pirinçten sonra üçüncü sıradadır; Darı ekimi ve üretimi. Özellikle Latin Amerika, Brezilya, Arjantin ve Meksika gibi ülkelerdeki ekiminin mısırla başa baş gittiğini görüyoruz. Kuzey Afrika’da ekilen ve yetiştirilen bir yiyeceğin hammaddesi olarak kullanıldığını, biraz araştırırsak görebiliyoruz.

Bu bereketli ve verimli tahılın ekimi; Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında yapılır. Hasadı buğday gibidir. 300’e yakın çeşidi bulunan Darı’nın tanıtımını yapmayı ve tavsiyede bulunmayı, bu toprakların insanı olarak, kendime görev bildim.