*Güzel koku ve bilgi, birbirine benzer. İnsan bunları yanında gizli tutamaz.
*Akıl karanlık gecede bir meş'ale gibidir.
*Sevinç, kaygı ile huzur zahmet ile birlikte gelir.
*Saadetin atağı kaygandır.
*İyi insan yaptığı iyiliği muhatabının başına kakmaz, karşılık beklemez.
*İyi iş yokuş tırmanmak gibidir, güçtür. Kötü iş ise iniş gibidir, kolaydır.
*Cimri, kendi malını kendisinden esirger, başkasının hakkını vermesi mümkün değildir.
*Âlim'in sözü toprak için su gibidir. Toprağa su verilince nimet çıkar.
*Vücudun besini ağızdan, ruhun besini kulaktan alınır.
*Şeytan din hırsızıdır.
*İster şeker ve helva, ister darı ve arpa yemiş olsun, doyup yatan insan sabah yine aç kalkar.
*Allah kuluna iki göz, iki kulak vermiştir. Biri dünya diğeri âhiret içindir.
*Müslümanlığı sâdece İslâm târihi ve fıkıh ilmi, hadis bakımından değil, İslam ahlakı, İslam felsefesi ve tasavvuf bakımından bilmektedir. O Müslümanlığı bütün yönleriyle ve samîmi bir şekilde inanmış kişi olarak yaşamakta, derin dindarlığına rağmen dünya işlerine toleransla bakabilen, dünyayı ve ukba âlemini kuyumcu terâzisinin kefelerine koymuş dengeyi sağlamıştır.
*Dikkat çeken bir hususiyeti daha var. İslâmî iklimlerde Arapçanın, edebî ilimlerde Farsçanın tercih edildiği zaman ve mekânda YUSUF HAS HACİB eserini TÜRKÇE yazmıştır. Kendisine tam mânâsıyla güvenen kuvvetli bir şahsiyettir. Kibirli değil, vakur karaktere sahiptir. Kutadgu Bilig’i eser vermek için değil, mühim bir vazifeyi ifa etmek için yazmıştır. O'nun açıklanmayan hedefi, TÜRK-İSLAM KAVRAMINI inşa etmek olarak ifade edilebilir. Kutadhu Bilig’i Türk ve İslâm kavramlarının yalnızca bir tarafına yerleştirenler okuduklarını anlamayanlardır. O'nun ‘Veli’ sıfat ve hususiyetlerine sâhip olduğunu söylemek de mümkündür. Bu kanaate, O'na ait şu cümleleri okuyup düşününce varmak mümkündür.
‘İyi-kötü, hayır ve şer başına her ne gelirse Allah'tan bil. O'na inan, ibadet et ve kullukta bulun. İnsanlara acı ve kaba söz söyleme. İnsanun gönlü acı sözden ömür boyu ıstırap çeker. Sana söveni sen öv. Sövene dilsiz ol. Böyle yaparsan, sana söven edepsiz ve aşağı kişilerdir. Sen ise edepli, asil kişi olursun. Vurana elsiz ol ki, kavgadan uzak kalasın. Günahım çok diye Allah’tan ümidini kesm. İbâdetim çok diye, âhiretde iyi bir mevkii garanti ettiğini düşünme, ölüme hazırlan.
Kaynak: Kutadgu Bilig: Oğuz Çetinoğlu. Bilgeoğuz Yayınları, İstanbul 2018