Oğuz ÇETİNOĞLU

Ekonomist, Araştırmacı-Yazar

ocetinoglu1@gmail.com

Satuk Buğra Han Destanı

Karahanlı Cihan Devleti’nin hakanı, büyük Türk hükümdârı Abdülkerim Satuk Buğra Han, günümüzde Çin işgali altında bulunan Doğu Türkistan sınırları içindeki Artuç Kasabası’nda, 18 Kasım 0955 târihinde vefat etti. Doğum târihi ve yeri, kayıtlara intikal etmemiştir.  

İslâm Peygamberi Hazret-i Muhammed (sav), kanatlı biniti Burak'ın üzerinde göklere yükseldiği ‘miraç gecesinde’ gök katlarında kendinden önceki Peygamberleri görür. Bunlar arasında birini tanıyamaz ve kendisine rehberlik eden Cebrail’e bunun kim olduğunu sorar. Cebrail:

Bu Peygamber değildir. Bu sizin ebedî âleme intikalinizden üç asır sonra dünyâya inecek olan bir ruhtur. Türkistan’da sizin dininizi yayacak olan bu ruh ‘AbdülKerîm Satuk Buğra Han’ adını alacaktır.’  Der.

İslâm peygamberi Muhammed Aleyhisselam yeryüzüne döndükten sonra her gün İslâmiyet’i Türk ülkesine yayacak bu insan için duâ eder. Hz. Muhammed’in arkadaşları da bu ruhu görmek isterler. Muhammed duâ eder. Başlarında Türk başlıkları bulunan, kırk silahlı atlı görünür. Abdülkerîm Satuk Buğra Han ve arkadaşları selâm verip uzaklaşırlar. Bu olaydan üç asır sonra Satuk Buğra, Kaşgar hanının oğlu olarak dünyâya gelir.

Satuk Buğra'nın doğduğu gün yer sarsılmış, mevsim kış olduğu halde bahçeler, çayırlar çiçeklerle örtülmüştür. Falcılar bu çocuğun büyüyünce Müslüman olacağını söyleyip öldürülmesini istemişlerdir. Satuk Buğra'nın annesi; ‘Müslüman olduğu zaman öldürürsünüz.’ diyerek oğlunu ölümden kurtarmıştır.

Satuk Buğra 12 yaşında iken, arkadaşlarıyla birlikte ava çıkmaya başlar. Avda oldukları bir günde kaçan bir tavşanın arkasından hızla koşarken arkadaşlarından uzaklaşır. Kaçan tavşan durur ve yaşlı bir insan konumuna girer. Satuk Buğra'nın daha sonra Hızır olduğunu anladığı bu yaşlı kişi Satuk Buğra'ya Müslüman olmasını öğütler ve İslâmiyet’i anlatır.

Satuk Buğra, Kaşgar hükümdârı olan amcasından, İslâmiyet’i kabul etmesini istedi. Kaşgar Hanı, Müslüman olmayı kabul etmedi. Satuk Buğra'nın işâreti ile yer yarıldı ve hükümdar toprağa gömüldü. Satuk Buğra hükümdar oldu ve bütün Türk askeri ve Karahanlı Devleti’nin halkı O’nun irâdesinde İslâmiyet’i kabul etti. AbdülKerîm Satuk Buğra Han, ömrünü Müslümanlığı yaymak için mücâdele ile geçirmiştir.