Oğuz ÇETİNOĞLU

Ekonomist, Araştırmacı-Yazar

ocetinoglu1@gmail.com

Sultanahmet Mitingi

23 Mayıs 1919 Cuma günü Sultanahmet Meydanı’nda, 100.000 kişinin katıldığı, İzmir’in işgalini protesto mitingi düzenlendi. Toplantının organizatörü Türk Ocağı idi. Millî bir maksatla düzenlenen ilk ve en büyük toplantıdır. Toplantıya; Mehmet Emin (Yurdakul), Hâlide Edip (Adıvar) ve Süleyman Sırrı gibi kişiler konuşmalar yaptılar.

İzmir’in işgal edilmesi bütün memlekette ve özellikle İstanbul’da büyük tepki ile karşılandı. Sultanahmet Meydanı’nda bir miting yapılacağı haberi her tarafa yayıldı. Bu mitingde bütün İstanbul halkı; memuru ve talebesi ile katılacaktı.  Miting günü meydanın hâli, anlatılması güç bir manzara sergiliyordu. Her taraf kara bayraklarla çevrilmişti. Sultanahmet Ayasofya, Firuzağa câmilerinin minârelerinde, binaların balkonlarında ve pencerelerinde kapkara Türk bayrakları sallanıyordu. Yakalarda, etrafı siyah bir yuvarlak ve üzerinde ‘İzmir Türk kalacaktır - 23 Mayıs 1919”   yazılı rozetler takılmıştı. Minârelerden gelen tekbir sesleri, bütün meydanın insan seli ile doldurulmasında etkili olmuştu. Dükkânlar ve okullar kapanmış, tramvay yolu kapatılmış meydan tek yürek olmuş insanlarla hınca hınç doldurulmuştu. Hâlide Edip (Adıvar) Hanım, kürsüden  sesleniyordu: “Evlatlarım, kardeşlerim!...  

Toplantı sonunda yayınlanan bildiride; İstanbul’un Müslüman-Türk milletinin mukaddes vatanın haksız olarak işgal olunan bölümlerinin boşaltılmasına kadar hayatını fedâya hazır olduğu, asırlardan beri tatbik edilen göz boyama siyâsetine artık kat’iyyen itimat edilmeyeceği, memlekette artık kalplerde vatan endişesinden başka hiçbir endişenin yer bulmamasının istendiği ve küçük-büyük herkesin buna söz verdiği ifâde ediliyordu.

Konuşmalarda kışkırtma yoktu. İntikama, saldırıya teşvik yoktu. Yalnızca yaşanılan üzüntüler dile getiriliyordu. Toplantının sonunda: “Ey cemaat-i Müslimin!”  sözleriyle başlayan bir dua okundu.

O gün, o meydana gelen insanların çoğunda çakıdan, bıçaktan tabancaya… pek çok kişide silâh vardı. Ufacık bir tahrik olsa, kanlı bir çatışmayı önlemek asla mümkün olamazdı.  Toplantı sonunda Asil Türk Milleti, sessiz, vakur ve azimli olarak meydanı terk etti.