Halil İbrahim KAHRAMAN

Doktor

Kocaelimizin Sağlık Hizmetlerinde 1900’lü Yıllar (2)

“Geçmiş, şu an içi bir hazine, gelecek için bir rehberdir.” Laosi

Askeri Hastanelerimiz: İzmit 1890’lı yıllarda üst üste salgın hastalıklar yaşamıştır. Çünkü Romalılar zamanında yapılan ve şehrin temiz su ihtiyacını karşılayan paşa suyu hattının bakımı yeterince yapılamamaktadır. Bu konudaki daha detaylı bilgiyi Süleyman Paşa Hamamı ve Paşa Suyu tebliğimin olduğu “Süleyman Paşa ve Kocaeli tarihi sempozyumu ” kitabında bulabilirsiniz. Bu salgınlar sebebiyle 1894’de Hıfzıssıhha müfettişi Bonkowski paşa bir rapor hazırlamış ve bu raporda şehrimizin sağlık hizmetlerinin çok yetersizliğinden bahisle bir hastane yapımı ihtiyacına da işaret etmiştir. Bu rapora istinaden İzmit'te ilk askeri hastanenin temeli 1904’te atılmış ve 1909’da hizmete açılmıştır. 1909’da Sultan Reşat İzmit ziyaretinde burayı da görmüş ve 50 TL bağış yapmıştır. O yıllarda yapılan resmi binaların bulunduğu ve sultan Abdülhamit tarafından hazırlatılan kitapta bu binanın resmi bulunmamaktadır. Tıp tarihi hocası Prof. Dr. Süheyl Ünver’in İzmit'teki önemli kurumların resimlerinin bulduğu kitapta da hem burası hem de 1914’te açılan Gureba hastanesinin resimleri de maalesef yoktur.

Şehrimiz birinci Cihan harbi ve kurtuluş harbi sebebiyle yoğun göç alan bir yerdir. Bu sebeple bu hastaneler ihtiyaca cevap verememiş ve İstanbul’dan bir de seyyar askeri hastane gönderilmiştir. Kurtuluş Savaşı döneminde bu hastane İstanbul hükümeti tarafından kurulan kuvva-i inzibatiye ‘nin emrine verilmiştir. Kuvva-i inzibatiyenin kısa sürede dağılması üzerine bu hastanelerin araç ve gereçleri Gülnihal vapuru ile İstanbul'a götürülüp depo edilmiştir ve hastanede hizmet dışı kalmıştır. Bu binalar ise Yunan askeri birliklerince kullanılmış ve burayı terk ederken de yıkıp tahrip etmişlerdir. Nitekim 1920’de Dr. Elliot ve arkadaşlarının bakım ve tamir ederek açtıkları 95 yataklı Amerikan hastanesi adı altında çalıştıkları yerin bunlardan biri olabileceği düşünülür.

İzmit Mevki Hastanesi: Sağlık hizmetlerinin yürütebilmesi maksadı ile 6 Ekim 1922’de Eskişehir'den 16 nolu seyyar hastane şehrimize getirilmiştir. Bir bölümü 1914’de açılmış olan fakat 1918 de tahsisat yokluğu sebebiyle çalıştırılamayan Gureba Hastanesi’nin bir bloğuna yerleştirilir. Bir bölümü de Kozluk mahallesindeki Ermeni Kozahane binaları ve o bölgedeki süvari ahir binaları elden geçirilerek 150 yataklı bir hastane olarak hizmete sokulur. Buranın ilk Başhekimi Memduh bey olup İzmit mevki hastanesi olarak bilinir. Operator Avni, Radyolog Rıza Tahir, Doktor Binbaşı Galip , Seyyar röntgen uzmanı Dr. Ziya bey burada çalışan hekimlerdendir. Bu hastane 1928 yılında Tepe mahallesinde yeni yapılan binalarında hizmetini sürdürmüştür. Bu hastanemiz 1940’ da II. Cihan harbi döneminde İzmit'e Kayseri'den 6. Kolordunun gelmesiyle yetersiz kalmış ve bu sebeple piyade alayının kışla binaları da hastaneye verilmiştir. Böylece hastanenin kapasitesi 500 yatağa çıkmıştır. 1948 yılında ise tekrar 200 yataklı bir hastane haline getirilerek şu anda Gültepe'deki astsubay, orduevi ve askeri lojmanların bulunduğu yerde 1976 yılına kadar hizmetini sürdürmüştür. Bu hastanenin son başhekimi göz uzmanı Dr. Ali Şener olup kendisi Derince Askeri Hastanesinin de ilk baş hekimidir.

Askeri hastanelerimiz bulundukları yerlerde ordu mensupları yanında halkında sağlık hizmetlerine katkı veren yerlerdir. Buradaki hekimler bölge halkının hastalandıklarında başvurdukları güvenli isimlerdir. İzmit Mevki hastanesinin de böyle hekimleri vardır. Bunlardan yakın tarihte çalışıp bulabildiklerim şu isimleri sayabilirim. Dr. Ali Şener göz, Nevzat Çevik diş, Niyazi Coşkun enfeksiyon, Metin Şahingül genel cerrahi, Erdal Şahiner çocuk hastalıkları, Dr. Hüsnü cildiye dalında şehrimizde sağlık hizmetlerinden istifade edilen isimlerdir. Ölenlerin her birini rahmetle anarken kalanlara sağlık ve afiyetler dilerim.

Derince Askeri Hastanesi: (Devam edecek...)