Prof. Dr. Sadık Kemal TURAL

Akademisyen

[email protected]

Eğitim ve Millî Eğitim Üzerine - 1

(BİRİNCİ BÖLÜM)

Kod bilgilerle biçimlenmek

İnsan kavramına uygun bir yapı ile benlik ve kimlik sahibi olmak sanıldığından daha karmaşık ve zor bir süreçler dizisidir. Her insan hem kişi hem de benzeştikleri ile birlikteliğin sonucu olan toplum olarak ‘kendini bilmek’ ve ‘kendi olmak’ zorundadır.

İnsanlık kişi ve toplum ölçeğinde kendini bilmek ve kendine özgü olmayı sağlayıcı süreçlerden geçmektedir. İnsan olmak; benzeştikleriyle iletişimler kurmak hem değişerek dönüşmek hem kendi benlik ve kimliğini toplum içinde işlevli kılmaktır ve bu her insan için vazgeçilmez bir beklentidir.

İnsan sorumluluk üstlenme yeterliliğine sahip sorumluluk üstlenecek donanıma sahip bir canlıdır. İnsan aklını, duygusunu, hayalini işleterek fikir üreten, irade kullanan bir yaratıktır. Fikir üretme ve irade gösterme işlemlerinin üstünde ise yaratıcısına iman etme özelliği bulunmaktadır. İnsan, kendi duygularını, aklını, hayâlini ve bunların meyvesi olan tefekkürünü zenginleştirme niyetine bağlı olarak, bilgi sayılanları edinmeye çalışıyor. İnsandan, bilgi edinerek duygu, hayal ve akıl adlı enerjilerin işletmesi sorumluluk alabilen bir gelişme göstermesi beklenmektedir.

Eğitimlendirme süreçlerinin etkisi oranındaki zenginleşmelerin bir kısmı, iman ve tefekküre ilişkindir. İman, yaratılış sebebini ve yaratıcısını bilme adına tefekkürü zenginleştiren bir özel enerjidir. Bilgi sayılanlardan edindikleri veya etkilenip benimsedikleri insanı, sorumluluk alabilen bir sosyal varlığa dönüştürüyor.

Bebek ve çocuk sorumlu değil... Aklın işletilmesini, fikir üretilmesini ve sorumluluk alınmasını gerektiren durumlarda zihin ve beden ârızaları dâimi olanlar sorumlu değil.

Sorumluluk üstlenmek ve bu üstlenmelere bağlı yansıtmaları ortaya koymak için değer ve davranış kazandırıcı eğitim almış olmak gerekmektedir. Eğitim, sorumluluk üstlenmeyi bilinçli bir benimseyiş ve davranış dizisi hâlinde yansıtmaya dönüştüren bilgi edindirmeler, yönlendirmeler, sınırlandırmalardır. Bu kazanımlar, benliğin eğimden geçerek millî benlik, kimliğin benzeştirilerek millî kimlik yönünde evrilmesini sağlamaktadır.

Birey ve toplum olarak kimlikli, özgür ve bağımsız; mutlu, huzurlu ve refahlı olmak istemek insan(lar)ın hakkıdır. Her insan hem kendi mutluluğunu hem de yakın çevresi ile mensup olduğu toplumun mutluğunu sağlamak üzere gerekli bilgi ve becerileri edinmek zorundadır. Doğduğu andan öldüğü ana kadar zaman içindeki yolculuk yapan her insan, düzenli ve düzensiz, programlı ve sistemli bilgilendirilmelerin, yönlendirilmelerin etkisi altındadır. İnsan, bu etkilenmelerle, benzeşme nitelikli benimseyişlerde ve davranışlarda bulunmaktadır. Uyarı ve yönlendirmelerin sonucu olan benimseyişlerin ve davranışların arkasında, kod nitelikli değerler ve davranışlar yer almaktadır.

Yönlendirmelere, uyarı ve beklentilere bağlı hükümlerin, kod nitelikli bilgilerin ezelî ve ebedî olanı Rabb’in bildirdikleridir. İnsan Hâlık’ın yaratıp programladığı milyarlarca yaratıktan biridir. Rabb insandan, yaratılma sebebini aramasını ve bunlara ait kodlara ulaşmasını sağlamak için -ilk atadan başlayarak- insan(lığ)ı bilgilendiren eğitim veren vahiyler iletmiştir. Vahiy olan hikmetler; aklın, duygunun, hayâlin ve tefekkürün oluşum ve gelişiminde olumlu, doğru, güzel, yararlı bir yapılanmayı öğütlemekte, buna ilişkin kıssalar aracılığıyla örnekler vermektedir. İnsanın, Rabb’ini de, kendisini de bilmesi, öz aynasını görebilmesi, öz sınırlarını ve öz kıvamını keşfedip o kodlara uygun yaşaması yaratılma sebebidir.

(DEVAM EDECEK)