Doç. Dr. Süleyman COŞKUNER

Kaliteli Yaşam Uzmanı

[email protected]

Lukata (Buluntu Eşya)

Bir kimse, yitik eşya veya bir hayvan bulduğunda, onu almalı mı, yoksa hiç el sürmeyip olduğu yerde bırakmalı mı?
Uygun olan, yitik malı almaktır. Çünkü, Müslüman olan din kardeşinin malını korumak, Müslümanın görevlerindendir.
Yitik malın sahibini arayıp bularak vermek maksadıyla alınması, güzel bir davranış iken; kendisi için alması ise haramdır.
Efendimiz: "her kim bir yitik bulursa, hemen iki adaletli kimseyi şahit tutsun" demiştir.
Şahitlere, "kimin yitik aradığını duyarsanız beni ona haber verin" denmelidir. Şahitlere açıklamadan kendine mal edinirse haramdır ve yitiğin kaybolması ve zarara uğraması halinde, ödemekle yükümlü olur.
Buluntu çok kıymetli ise, sahibini bulmak için ilan edilir ve bir yıl bekletilir. (Günümüzde devlet görevlilerine iletilmelidir).
Buluntunun değeri az ise birkaç gün ilan yeterli olur.
İlan sonrası sahibi çıkmazsa, bulan zengin ise, buluntudan faydalanması caiz olmaz. Fakirlere sadaka olarak dağıtılması gerekir.
Efendimiz, "Buluntu mal helal olmaz. Onu bulup da alan kimse bir yıl ilan etsin; sahibi çıkarsa ona versin, çıkmazsa sadaka olarak dağıtsın" buyurmuştur.
Şayet bulan fakir ise, ilan sonrası sahip bulunamazsa, buluntudan yararlanabilir.
İlan süresi geçtikten sonra, sahip çıkıp gelirse; isterse verilen sadakayı kabul eder ve sevabı kendisine ait olur. İstemezse, eşyayı bulana ödetir. Eğer eşya fakirin elinde hala duruyorsa; dilerse alabilir, dilerse de bağışlar.
BKZ: Diyanet İslam İlmihali
S: 398-399
DİB Yay. 5. Baskı. Ankara- 1998.