(ONUNCU -SON- BÖLÜM)
Prof. Dr. SADIK KEMAL TURAL:
1946 yılında Kırıkkale’de doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini doğduğu şehirde yaptı. Fark derslerini vererek Samsun İlköğretmen Okulu’nu bitirdi. DTCF’de başladığı yükseköğrenimini, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde tamamladı.
Memuriyete 1964 yılında ilkokul öğretmeni olarak başladı. Millî Eğitim Bakanlığı Yayımlar Genel Müdürlüğü’nde Türk Ansiklopedisini hazırlama şubesinde çalıştı. 1 Ocak 1972’de Hacettepe Üniversitesi’nde, Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde önce okutman, sonra asistan oldu. Mart 1978’de edebiyat doktoru, Mart 1983’te doçent, Ağustos 1988’de Profesör unvanlarını kullanmaya hak kazandı. Hacettepe, Selçuk, Gazi, Abant İzzet Baysal Üniversitelerinde lisans, yüksek lisans ve doktora dersleri verdi; birçok bitirme ve master tezi yanında on dokuz adet de doktora tezi yönetti.
1984-1988 yılları arasında, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığında (DPT) kültür planlamacısı olarak görev yaptı. Bu görevi sırasında, Türkiye ile çeşitli devletler arasındaki Kültürel Değişim Programı anlaşmalarında DPT temsilcisi olarak yer aldı.
İLESAM adlı meslek kuruluşunun Bakanlar Kurulu kararı ile kurucular kurulunda, sonraki genel kurullarda ise, -seçilerek- yönetim, denetim ve haysiyet kurullarında, görev yaptı. Çeşitli dergilerin yayın kurulunda ve Kültür Bakanlığı’nın yayın komisyonlarında üyelik yaptı. 1989’da 10 ay Almanya’da ‘Türk Çocuklarında Kültürel Kimlik Meseleleri’ projesini yürüttü.
Dönüşünde Hacettepe Üniversitesi’nden Gazi Üniversitesi'ne geçti. Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi'nde, Sanat Târihi ve Felsefe Bölümlerinin kurucu başkanlığını ve Gazi TÖMER’in de kuruculuğunu üstlendi. Diğer yandan iş yoğunluğu gerekçesiyle istifa ettiği 1999 yılına kadar Türk Dili Edebiyatı bölüm başkanlığı ile Fakülte yönetim kurulu üyeliğini yürüttü.
Eylül 1993’te Atatürk Yüksek Kurumuna bağlı, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığına tâyin edildi, 2001 yılında diğer görevi dolayısıyla istifa etti.
Mayıs 1996’da, UNESCO Millî Komisyonu üyeliğine seçildi. İş yoğunluğundan dolayı, bu görevinden 2002’de istifa etti.
Eylül 2000 târihinde Atatürk Kültür Dil Târih Yüksek Kurumu Başkanlığına tâyin edildi. Nisan 2009 târihinde kendisi yurt dışındayken bu görevinden alındı ve atandığı Başbakanlık Müşâvirliğinden 1 Mart 2011 târihinde emekli oldu.
Çeşitli yerli, yabancı kuruluş ve devletler tarafından ödül, madalya, teşekkür, plaket ve beratı verildi. Bir kaç örnek: Zamanın Elinden Tutmak adlı eseri, ilk baskısının hemen ardından, üç ayrı kuruluş tarafından ödüle lâyık görüldü.
Manas destanî olayları ile epik metnin 1000’inci yılı münasebetiyle, Türkiye ve Bişkek’te yapılan bilimlik toplantılardaki Türk Heyeti Başkanlığı ve kutlamalardaki diğer katkıları sebebiyle Kırgızistan Devlet Ödülü (1995) ile Kırgızistan Bilimler Akademisi üyeliğine lâyık görüldü. Oluşturulmasını ve başkanlığım üstlendiği 33 cilt olarak planladığı, 31 cildi basılan Türk Dünyası Ortak Edebiyatı projesi için, ‘Türk dünyasında edebiyat biliminin zenginleşmesine hizmetleri’ gerekçesiyle Kazakistan Devlet Ödülü’ne ve ‘Akademiker Kültür Profesörü’ (1996) unvanına, Cengiz Aytmatov Akademisi ve Türkmenistan Bilimler Akademisi üyeliğine layık görüldü.
Dünyada 130 yıldır gerçekleştirilen ICANAS toplantısının Otuz sekizincisini Türkiye’de gerçekleştirdi. Diğer yandan. ICANAS Bilim Kurulu Üyeliğine seçilen ilk Türk bilim adamı oldu. Bu büyük toplantının bildirileri 33 cilt olarak yayımlandı.
Sadık Tural, 16.600 adet kitap ile 11.100 adet süreli yayından oluşan kütüphanesinin 15.000 adedi ile dergi koleksiyonunu Sâdık Tural adını taşıyacağı taahhüdüne dayanarak Çankırı Karatekin Üniversitesi’ne bağışladı. Eski Harfli Türkçe 1500, el yazması 30’a yakın eser ile 2000’e yakın yeni harfli kitabı Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi’ne Haziran 2020 târihinde teslim olundu.
Ankara Sivil Toplum Kuruluşları Platformu (ASTOP)nca Mayıs 2015’te ATO’daki törenle “Çağdaş Dede Korkut” Unvanıyla “VEFA ÖDÜLÜ” verildi.
Türk Edebiyatı Vakfı Mütevveli heyeti ve yönetim kurulu tarafından ‘Çağımızın Yaşayan Dede Korkut’u’’ ödülüne layık görülüp, bu konu için Mart 2023 târihinde özel bir tören yapılmıştır.
Yayınlarında, merhum babasının (21 Şubat 1921 - 3 Ocak 2010) adını Sâdık Kemal ve/veya Sâdık Kemaloğlu, Sâdık K. Tural olarak da kullanan Sâdık Tural, Almanca bilmekte olup evli ve bir çocuk babası, iki torun dedesidir.
Ortaklaşa yapılmış yayınlar dışındaki kitapları: Türkçe Kompozisyon -1-, -2- (1976), Zamanın Elinden Tutmak (1983; 6. bs., 2008); Edebiyat Bilimine Katkılar -I- (1993, 3. bs., 2015); Edebiyat Bilimine Katkılar -II- (2023; 2. bs., 2024); Kültürel Kimlik Üzerine Düşünceler (1988, 2. bs., 1992); Sorulara Cevaplar -I- (1992; 5. bs., 2018); Sorulara Ccevaplar -II- ayrıştırılmış üçüncü bs. 2024); İlmek’e Yansıyan Şiir: Halı, Kilim (1999); Bilgelerin Yolunda (1998; 5. bs., 2018) Târihten Destana Akan Duyarlık (1998, 5. bs., 2006); Şahsiyetler ve Eserler (1993, 2. bs., 2006; 3. bs., 2024); Ermeni Meselesine Dair (2001, 2. bs., 2008); Yüzyıla Damgasını Vuran Önder: Atatürk (2015; 2. bs., 2018; 3. bs., 2020); Şiir İkliminde Birkaç Saat (1., 2. bs. 2022; geliştirilmiş bs. 2024); Millî Benlik ve Millî Kimlik, 2024.