Kişisel ve iş ilişkilerinde başarılı olabilmenin yolu 3’e 1 oranından geçiyor. Washington Üniversitesi psikoloji profesörlerinden John Gottman’ın liderlik ettiği bir araştırmaya göre, olumlu-olumsuz ifadelerin, düşüncelerin ve davranışların oranı çok önemli.
İş, kişisel ve aile ilişkilerinde olumlu- olumsuz ifadelerin oranı 5’e 1 oranını gösteren kişiler veya gruplar en başarılı olanlardır. Bu oran 3’te 1’in altına düşenler ise en az başarılı olanlardır. Bu kurala göre olumsuz ifadelerin açtığı bir yara, beş katı çabayla ancak düzelebiliyor.
Amerikalı yetişkinlerin %20’sinden azı bu 5’te 1 pozitiflik oranına sahip. Başka bir ifadeyle bu %20 iyilik, üretkenlik, büyüme ve esneklik özelliği gösterebiliyor.
Bu pozitiflik oranı en fazla 11’e 1 eviyesine yükselebiliyor.
Her bir olumsuz düşünceye karşılık 3’ten az olumlu düşünce veya davranış ifade ediyorsanız iş veya evlilik ilişkinizin başarısız olma ihtimali büyüktür. Olumluluk oranı 3’e 1’in altına düşen bir kişiye ise depresyon teşhisi konması muhtemeldir.
Beş pozitif davranışa karşılık, negatif jestlerin oranı 1'de kalıyorsa, o evliliğin sürmesine neredeyse kesin gözüyle bakılıyor. Demek ki evliliğinizi iyi gitmesi için her olumsuz söz için en az beş olumlu mesaj üretmeniz gerekir.
“Hayal kırıklığına uğradım”, “Umduğum bu değildi”, “Tatili hiç beğenmedim”, “Bugün hiç güzel bir gün değil" gibi sözler olumsuzluk ifadeleri sayılır. Bunları söylemenin bir bedeli var…
Gottman diyor ki “Eşler önemli bir şey konuşurken tartışıyor olabilirler, ancak gülüyor ve birbirlerine takılıyorlarsa aralarındaki duygusal bağ vardır.” Gottman’a göre, duygusal bağı koruyamayanlar boşanıyor. Bu model sayesinde, çiftler önceden evliliklerindeki olumsuzlukları belirleyip ilişkilerini güçlendirmek için harekete geçebilirler.
Bu oran düştükçe boşanma ihtimali artıyor. İşyerinde bu oran üçte birdir. Başarılı şirketlerde de aynı oran söz konusu. Bilimsel bulgular gösteriyor ki, kötü bir söz iyi bir sözden beş kat daha fazla iz bırakıyor!
Olumlu ifadeler veya hayaller olumsuz ruh halini azaltırken, olumsuz hayaller olumsuz ruh halini koruyacak veya artıracaktır. Pozitif hayaller (imajlar) kaygıyı azaltır, negatif hayaller artırır.
O halde hayatımızda daha çok olumlu olaylar hakkında konuşmalı ve şikâyet etmekten kaçınmalıyız. Olumlu ve olumsuz duygular söz konusu olduğunda, beyin bir açma/kapama düğmesi gibi tepki verir. Yani aynı anda her ikisine de odaklanamaz. Olumsuzluklar daha güçlüdür. Bu sebeple işimizin, ilişkilerimizin, evliliğimizin ve hayatımızın gelişmesini istiyorsak 5’e 1 pozitiflik oranını korumalıyız.
Kaynaklar
• NEWBERK, Andrew- WALDMAN, Mark Robert. Kelimeler Beyninizi Değiştirebilir, çev. Nilüfer Şen, Sol Unitas Yayınları, İstanbul, 2023.
• ÖZKAN, Zülfikar. Beynin Mutluluğa Ayarlanması, Pozitif Yayınları, İstanbul, 2021.