İnsanın Rabbi ile ilişkileri çok önemlidir. Çünkü bu ilişkileri iyi kuramayan fertlerin oluşturduğu toplum da kötü olur. Ancak, bu ilişkilerin düzgün olması yeterli değildir. Ferdin toplumu ile ilişkileri de düzgün olmalıdır. İnsanın değeri öteki ile ilişkilerinde ortaya çıkar. Bu ilişkilere aşağıda ana hatları ile işaret edilecektir:
1. Ötekini kendine tercih etmek. Bu insan davranışlarını en ileri mertebesi hatta zirvesidir denilebilir. Kur’an bu davranışı isar olarak değerlendirmiştir. Sahabede isarın en çarpıcı örneklerini buluyoruz.
2. Affedicilik yani kendisine karşı hata ve kusur işleyenleri özür dilemeden affetmek ve hatası olanlar için Allah’tan bağışlanma dileğinde bulunmak.
3. İlişkilerde yumuşak davranmak,
4. Paylaşmak, maddi-manevi değerleri başkaları ile paylaşmak ve bu paylaşımda inanç ve meşrep garkı gözetmemek,
5. Hakka ve hukuka riayet etmek; hukuku kendine uydurmamak,
6. İyi evlat yetiştirmek,
7. Ahlakî kurallara riayet etmek,
8. İnsanların yardımına koşmak,
9. Başkalarına dua etmek ve dua almak.
İnsanlarla ilişki
Hz. Peygamber (s.a.), insanlarla ilişki konusunda şöyle buyurmuştur: “Nerede bulunursan Allah’tan kork ve insanlara karşı güzel ahlaklı davran.” (Tirmizi, Birr ve sıla, 55)
“Kim, batıl olduğu halde, yalan konuşmayı terk ederse, onun için cennetin kenarında bir ev inşa edilir. Kim de haklı olduğu halde tartışmayı terk ederse cennetin ortasında bir ev bina edilir; kimin ahlakı güzel olursa, cennetin en yüksek yerinde onun için ev bina edilir.” (Tirmizi, Birr ve sıla, 58)
Selman şöyle demiştir: “Rabbinin senin üzerinde hakkı vardır, nefsinin üzerinde hakkı vardır; her hak sahibine hakkını ver.” Bu sözler Hz. Peygamber (s.a.)’e anlatılınca: “Selman doğru söyledi.” Buyurmuştur. (Buhari, K. Savm, 51)