Biyografi / Hayat Hikâyesi

Biyografi kelimesi Fransızcadan Yunancaya, Yunancadan Türkçemize geçmiştir.

Birinci Meşrutiyet İlân Edildi

Sultan İkinci Abdülhâmid Han, tahta çıkmadan önce söz verdiği için yeni Anayasayı kabul etti, Mithat Paşa sadrâzamlık görevine getirildi ve Birinci Meşrutiyet ilân edildi. Aynı gün, Osmanlı Devleti’nin ilk anayasası olan Kanun-i Esasi ilân edildi.  

Türkçe Hassasiyeti

Türkçemiz kelime zenginliğine sâhip bir dildir.

16 Aralık 1925: Musul Irak’a Verildi

Lozan Antlaşması'nın 3. Maddesinde belirtildiği üzere Türkiye ile Irak arasındaki sınır anlaşmazlığı ile alakalı olarak yapılan ve 19 Mayıs 1924'te başlayan görüşmelerden netice alınamadı. İngiltere Türkiye’yi sıkıştırmak maksadıyla Türk-Irak sınırında karışıklık çıkardı, Şeyh Sait isyanını başlattı. Türkiye bu gailelerin sona ermesi için meselenin sonradan adı Birleşmiş Milletler Teşkilâtı olarak değiştirilen ve üyesi olmadığı Milletler Cemiyeti’nde görüşülmesine ve oradan çıkacak kararı kabul edeceğini beyan etmeye mecbur kaldı. Oluşturulan komisyon, Türk toprağı Musul için kararını açıkladı:    

Okumak, Yazmak ve Konuşmak…

Ülkemizde, az sayıda da olsa, çok kitap okuyan, ‘ kitap tiryakisi ’ diyebileceğimiz insanlar var. Esasen okumak bir yönüyle kültür ve tiryakilik meselesidir. Kitap tiryakileri ellerinde, ceplerinde çantalarında devamlı olarak okuyacak bir kitap bulundururlar. Yolculuklarda, otelde, parkta, hattâ durakta beklerken kitap okurlar. Şimdi elektronik kitaplar var. Şehir içinde veya şehirlerarasında araba kullanırken bile, otomobilin radyosundan kitapta yazılanlar dinlenebiliyor.  

Taşlamalar

‘ Oldukça ’ Kelimesi... ‘ Oldukça fazla ’ da denilebilir, ‘ oldukça az ’ da. ‘ Oldukça ’ şişman mısınız, ‘ Oldukça ’ zayıf mı? ‘ Oldukça yoğun ’ da diyebilirsiniz, ‘ Olduka tenha ’ da...

Türk Milliyetçiliği ve Türk Dili

Türk milliyetçiliği kültür tabanına oturtulmuştur. O tabanda etnik köken, ırkçılık, kabilecilik yoktur. O halde, ‘ kabile milliyetçiliği ’, ‘ kafatası milliyetçiliği ’ gibi hayalî kavramlar üzerinden temiz ve pak milliyetçilik kavramını itibarsızlaştırmaya çalışmak, yanlıştır. Türkiye’de ancak Türk olmayanların milliyetçiliği ülkemizin bölünmez bütünlüğüne zarar vereceği için hoş karşılanamaz.

02 Aralık Günlerinde Vefat Eden Büyük İki Şâirimiz

NÂMIK KEMAL: 1840 yılında Tekirdağ’da doğdu. 1863'te Bâb-ı Âli Tercüme Odası'na kâtip olarak girdi. Dört yıl çalıştığı bu görev sırasında d önemin önemli düşünür ve sanatkâr larıyla tanışma imkânı buldu. 1865'te kurulan ve daha sonra Yeni Osmanlılar Cemiyeti adıyla ortaya çıkan İttifak-ı Hamiyet adlı gizli derneğe katıldı. Bir yandan da Tasvir-i Efkâ r gazetesinde hükümeti tenkit eden yazılar yazıyordu

Dil Bahisleri – 5 Hangisi Doğdu, Niçin?

  ‘ Sana odaklandım ’, ‘ Ona yoğunlaştım ’ ifâdelerini yorumlar mısınız? ‘ Hep seni düşünüyorum, aklımdan çıkmıyorsun ’ ifâdelerinin, fiyakalı konuşma meraklısı olanlar  için uydurulmuş şeklidir.

Temel

Temel İtalya'da Fiat fabrikasında çalışan bir işçi... Dönemin Sovyet lideri Krusçev resmî bir ziyâret için İtalya'ya gelmiş. Programda Fiat tesisleri de var.

Dil Bahisleri – 4 Hangisi Doğdu, Niçin?

Yazıda: ‘ Üzerine basarak söylüyorum ’ Konuşurken: ‘ Altını çizerek söylüyorum ’ ifâdesi ve yazılışı doğru mu?

Satuk Buğra Han Destanı

Karahanlı Cihan Devleti’nin hakanı, büyük Türk hükümdârı Abdülkerim Satuk Buğra Han, günümüzde Çin işgali altında bulunan Doğu Türkistan sınırları içindeki Artuç Kasabası’nda, 18 Kasım 0955 târihinde vefat etti. Doğum târihi ve yeri, kayıtlara intikal etmemiştir.  

Dil Bahisleri – 3 Hangisi Doğdu, Niçin?

TECRÜBE / DENEYİM… ‘ Tecrübe ’ Arapça, ‘ Deneme ’ Türkçe bir kelime. Her ikisi de dilimize yerleşen ve çok kullanılan iki kelime. Ama ‘ Deneme ’ kelimesinden yapılan ‘ Deneyim ’ kelimesi, sıcak ve güzel değil. Deneme, denemek, denenmiş, denetim, denetçi… gibi kelimeleri elbette kullanmalıyız, kullanmaktayız. ‘ Tecrübe ettim ’ yerine, elbette ‘ Denedim ’ diyebiliriz. Ama: Tecrübe yerine deneyim kelimesini sokuşturmamalıyız. Çünkü Türk dil bilgisi kaidelerine aykırı olarak türetilmiş, daha doğrusu uydurulmuş bir kelimedir. Bizim dilimiz Türkçedir. Uydurukça değil.

Birinci Dünya Savaşı

11 Kasım 1914 târihinde Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı’na fiilen girdi. Bu giriş, Osmanlı Devleti’nin yıkılmasına sebebiyet verdi.

Dil Bahisleri – 2 Hangisi Doğdu, Niçin?

TÂKİP ETMEK mi? / İZLEMEK mi? Yanlış kullanılan kelimelerden biri de İZLEMEK’tir. ‘ Tâkip etmek ’ yerine izlemek kelimesini kullanmak yanlıştır. Seyretmek yerine de izlemek kelimesi konuluyor. Meselâ bir tiyatro sahnesine çıkan kişi, karşısında oturanlara ‘ Sayın seyirciler !’ diye hitap ediyor. Bu doğru bir hitap tarzıdır.

Dünya Unesco Günü

İngilizce adı ile ‘United Nations Educational Scientific and Cultural Organisation = Birleşmiş Milletler Eğitim, İlim ve Kültür Teşkilatı’ 1945 yılında Paris’te 44 ülkenin katıldığı toplantıda alınan kararla 1946 yılında kuruldu.

Dil Bahisleri – 1 Hangisi Doğru

GÖRMEMEZLİKTEN GELDİ / GÖRMEZDEN GELDİ Hangisi doğru?      GÖRMEZDEN GELDİ ifâdesi doğrudur. GÖRMEMEZLİKTEN GELDİ deniliyorsa da GÖRMEMEZLİK şeklinde bir kelimemiz yoktur. Bu sebeple ikinci ifâde yanlıştır.     MECBÛRÎ / ZORUNLU  

Tebessümlük

Çok soğuk bir kış günü pâdişah, tebdil-i kıyâfet gezmeye karar vermiş.  Yanına vezirini alıp, yola çıkmış. Bir dere kenarında çalışan yaşlı bir adam görmüş. Adam derileri suya sokup döverek tabaklıyormuş. Pâdişah ihtiyarı selamlamış:

25 Ekim 1924 Pazar: Ziya Gökalp Vefat Etti

23 Mart 1876 târihinde Diyarbakır’da dünyaya geldi.  

Anadolu'da Çepniler

Bazı kaynaklarda, 1500'lü yılların başında, bu günkü Giresun ilimize bağlı Keşap ve Dereli ilçelerinin bulunduğu yerlerde, Çepni Vilâyeti isimli bir yerleşim bölgesinin varlığı yazılıdır. Çepnilere bu sebeple Giresun ve çevresinde sıkça rastlanır. Şebinkarahisar ve Alucra'da, Tirebolu'nun köylerinde Çepniler çoğunluktadır. Tirebolu şehir merkezinde yaşayanlar, hangi kökenden olurlarsa olsunlar, bütün köylülere Çepni derler. O yörede, Çepni kelimesi, köylü ile özdeşleşmiştir.